Psychiatrie gaat over schrammen en imperfecties. Zo hebben we samen met de restauratiearchitect afgesproken om zoveel mogelijk imperfecties in het gebouw zichtbaar te laten. Overkoepelde thema is dat niemand perfect is en dat je niet kan zeggen wat normaal is. Dat hebben we in ons ontwerp overal doorgevoerd, zelfs in de kassa, het restaurant en de toiletten. Van het meubilair tot het personeel, alles en iedereen is onderdeel van de ervaring. Alles is een beetje raar en dat is eigenlijk heel normaal.
VIER DE DIVERSITEIT
Museum Het Dolhuys
Het eerste Nederlandse museum voor psychiatrie ontstond uit vijf historische collecties van psychiatrische ziekenhuizen in Noord-Holland. Toen de GGZ verhuisde uit het voormalig leprozen-, pest- en Dolhuys in Haarlem was er ook een plek.
- Locatie
- Haarlem (NL)
- Klant
- Museum Het Dolhuys
- Jaar
- 2015, 2005
Wat is normaal en abnormaal?
Al na de eerste brainstorms met specialisten werd ons duidelijk dat de grens tussen normaal en abnormaal niet altijd even helder is. Één op de vier Nederlanders heeft psychiatrische hulp nodig. Wat gek is of normaal verschilt per persoon, per cultuur en per periode. Het was duidelijk dat alleen collectie laten zien op geen enkele manier recht doet aan de complexiteit en de urgentie van het onderwerp. Een bezoek aan het museum moest zoveel mogelijk over persoonlijke verhalen en individuele ontmoetingen gaan en zo min mogelijk over objecten.
Dat het gebouw zelf al 700 jaar lang een psychiatrische geschiedenis heeft, wilden we gebruiken. Dat deden we door tekst direct op muren en deuren aan te brengen.
Verschillende perspectieven
Het vertelperspectief is voor een subjectief onderwerp als psychiatrie heel belangrijk. Wie is aan het woord? De psychiater, de patiënt of de verzorger? In plaats van een alwetende verteller, hebben we een groot aantal mensen met een psychiatrische achtergrond gevraagd hun verhaal te vertellen. Deze nieuwe ‘bewoners’ van het Dolhuys werden daarmee de protagonisten van het museum. De psychiaters en verzorgers kregen ook een stem.
Het labyrintische gebouw is een belangrijk onderdeel van de ervaring. Ronddwalen en de weg kwijt raken kan ook in je hoofd, en past hier dus goed bij het onderwerp.
Hoe zit dat met jou?
Alles in het museum is ‘echt’, fragiel en intiem. De afstand tussen jezelf en bewoners is zo klein mogelijk gemaakt. Je kunt de verhalen ontsluiten door deuren te open, in laden te kijken of iemand op te bellen. Je kunt ook op een computer je eigen geestelijke gezondheid checken. Je wordt voortdurend geconfronteerd met de vraag: hoe normaal ben ik eigenlijk?
Imperfectie
Driedelige collage
